Początki – pierwszy kurs – rok 2002

Wszystko zaczęło się w lutym 2002 r. W rezultacie trwających ponad rok poszukiwań, prowadzonych w różnych ośrodkach Vipassany, spotkało się w Warszawie sześć osób z różnych stron świata: czworo Polaków, Francuz i Hindus. Mieli jeden wspólny cel – zorganizowanie w Polsce pierwszego kursu Vipassany. Dwie osoby zajęły się tłumaczeniem z angielskiego materiałów potrzebnych do kursu, inni szukaniem odpowiedniego miejsca. W marcu na kilka dni przyjechał z zagranicy nauczyciel Vipassany spotkać organizatorów i sprawdzić, czy miejsce znalezione w Przesiece, małej górskiej wsi w Sudetach, nadaje się na kurs. Okazało się, że jest zbyt mało czasu, aby przetłumaczyć i nagrać wykłady i instrukcje, więc ustalono, że pierwszy w Polsce kurs Vipassany będzie tylko w języku angielskim. Odbył się on w dniach 19 - 30 czerwca 2002. Ukończyło go 24 nowych uczniów i jeden starszy uczeń. Służyło pięciu pomocników, w tym dwie osoby z zagranicy. Kurs przebiegał bez żadnych przeszkód, miejsce się sprawdziło.

Więcej informacji na temat dwóch pierwszych lat Vipassany w Polsce znajdziecie w newsletterze „Wiadomości Vipassana” nr 1 z lutego 2004, dostępnym w zakładce „Newslettery”. https://www.pallava.dhamma.org/pl/starsi-uczniowie/newslettery/

Pierwsza dekada – lata 2002-2011

W ciągu pierwszych dziesięciu lat kursy odbywały się w różnych wynajętych miejscach w całej Polsce, przeważnie w szkołach z internatami lub ośrodkach wypoczynkowych. Oprócz Przesieki, gdzie w następnych latach 2003 i 2004 zorganizowano jeszcze trzy kursy, były to:

• Sosnówka, również w Sudetach – dwa kursy latem roku 2005;

• Grzegorzewice – w sumie pięć kursów, ale tylko w porze zimowej, w latach 2006 – 2009;

• Bucz (5 kursów) i Starkowo (6 kursów) w Wielkopolsce w latach 2006-2010, w okresie letnim;

• Piotrkowice Małe niedaleko Krakowa – dwa kursy latem 2011 i 2012 roku;

• Krutyń na Mazurach – osiem kursów, po dwa jesienią i dwa wiosną w 2010 i 2011 roku.

Liczba kursów stopniowo rosła i od 2008 roku odbywało się ich pięć rocznie. W sumie przez pierwsze dziesięć lat zorganizowano w Polsce 32 kursy, w których wzięło udział 1809 osób (w tym 1246 nowych i 563 starszych uczniów).

Kursy w Krutyniu – lata 2012-2017

Pod koniec pierwszej dekady przewożenie w różne miejsca, dwa lub trzy razy w roku, wszystkiego, co było potrzebne do zorganizowania kursu, okazało się zbyt dużym wyzwaniem – pracochłonnym, czasochłonnym i kosztownym. W 2012 roku odbył się ostatni kurs letni w Piotrkowicach Małych niedaleko Krakowa, a zaraz po nim starsi uczniowie mieli okazję medytować na pierwszym w Polsce kursie Satipatthany.

Od roku 2013 aż do otwarcia ośrodka Dhamma Pallava we wrześniu 2017 roku kursy odbywały się już tylko w jednym miejscu: we wsi Krutyń, małej miejscowości wypoczynkowej na Mazurach; zazwyczaj sześć rocznie – trzy wiosną i trzy jesienią. Pierwszy kurs odbył się tam w marcu 2010 r a ostatni w marcu 2017. Ogółem, od marca 2012 do marca 2017 zorganizowano w Krutyniu trzydzieści kursów 10-dniowych i trzy kursy Satipatthany. Każdego roku brało w nich udział około 600 osób. W tym czasie niestety nie było w Polsce kursów w okresie letnim.

Ponadto, w tym okresie przygotowano materiały do polskiej wersji kursu trzydniowego, przetłumaczono i nagrano wykłady oraz instrukcje do kursu dwudziestodniowego, a także rozpoczęto organizowanie kursów dla dzieci. Tak więc, pod tym względem wszystko było gotowe do otwarcia polskiego ośrodka.

Historia budowy ośrodka w Polsce – lata 2007-2017

W miarę rozwoju Dhammy w Polsce, stopniowo rosła liczba osób zainteresowanych poznaniem tej techniki medytacyjnej. Coraz więcej było też chętnych do służenia Dhammie i umacniania jej w naszym kraju. Członkowie Polskiego Stowarzyszenia Vipassany, które później przerodziło się w Polską Fundację Medytacji Vipassana, zaczęli pomału myśleć o budowie polskiego ośrodka, w którym kursy odbywałyby się przez cały rok i w o wiele lepszych warunkach niż w wynajętym miejscu. Oto kalendarium rozwoju tej idei i jej realizacji w praktyce:

2007

24-26 sierpnia– podjęcie decyzji

W Budapeszcie, na spotkaniu organizatorów kursów Vipassany z Europy Środkowej i Wschodniej, w którym uczestniczył m.in. nauczyciel odpowiedzialny za Polskę, podjęto decyzję, że nowe ośrodki medytacyjne w Europie powstaną najpierw w Polsce i na Węgrzech.

Wrzesień, październik – szukanie miejsca

Dzięki hojnej darowiźnie otrzymanej po kursach letnich w 2007 roku realne stało się kupienie ziemi pod przyszły polski ośrodek medytacyjny. Rozpoczęło się szukanie odpowiedniego miejsca. Członkowie Zarządu Stowarzyszenia obejrzeli kilka działek zgłoszonych przez starszych uczniów i wybrali teren o powierzchni 6,8 hektara znajdujący się we wsi Dziadowice niedaleko Turku. Była to piękna, duża łąka częściowo porośnięta drzewami i otoczona lasami.

30 października – akceptacja wyboru przez AT

Do Dziadowic przyjechał nauczyciel medytacji, który jest z zawodu architektem. Obejrzał proponowany teren w towarzystwie kilku starszych uczniów i zaakceptował go jako miejsce właściwe na ośrodek Vipassany.

2008

16 stycznia – podpisanie umowy kupna ziemi

Cena ziemi, łącznie z kosztami notarialnymi, wyniosła 148.300 zł. Były to trzy działki należące do trzech różnych właścicieli. Jedna z nich miała stać się w pełni własnością Stowarzyszenia dopiero w roku 2010. Zapłata za nią wyniosła więc tylko 80% należnej kwoty, reszta została dopłacona w 2010 roku. Zakupiony teren miał kategorię ziemi rolnej, ale o bardzo niskiej klasie. Później, dla celów budowlanych konieczna była procedura tzw. odrolnienia.

10-11 maja – pierwsza grupowa medytacja na polskiej ziemi Dhammy

Nauczyciele zalecali, aby na ziemi Dhammy organizować regularne jednodniowe siedzenia grupowe. Uczniowie medytowali siedząc na ziemi w miejscu, gdzie w przyszłości będzie ośrodek. Początkowo planowano zakup dużej mongolskiej jurty, ogrzewanej zimą, która służyłaby za tymczasową salę medytacyjną. Zrezygnowano jednak z tego pomysłu ze względu na zbyt wielkie ryzyko zniszczenia lub nawet kradzieży. Kilka lat później zakupiono w tym celu duży składany wojskowy namiot. W miarę możliwości siedzenia takie organizowano przynajmniej raz w roku.

14-15 czerwca – pierwszy roboczy weekend

W trakcie pierwszego pracowitego weekendu w Dziadowicach dziesięcioro starszych uczniów stawiało drewniany płot oddzielający teren od leśnej drogi. Drewno na płot pochodziło z młodego lasku, który i tak wymagał przerzedzenia.

2009

2 maja – nazwa dla ośrodka

S. N. Goenka nadał nazwę przyszłemu polskiemu ośrodkowi: Dhamma Pallava, co oznacza Kiełek Dhammy lub Pąk Dhammy.

2010

Lipiec– sfinalizowanie zakupu ziemi

Zakończył się formalny proces zakupu działek rolnych. Dopiero teraz można było wystąpić o warunki zabudowy.

Wrzesień – pierwszy projekt ośrodka

Trwały prace nad projektem generalnym Dhamma Pallavy. W tym skomplikowanym zadaniu pomagał polskiemu komitetowi budowlanemu nauczyciel z Niemiec, który wcześniej pracował nad renowacją i adaptacją Dhamma Dvary – ośrodka niemieckiego. Dhamma Pallava była pierwszym ośrodkiem w Europie, (nie licząc ośrodka długich kursów, ELCC – Dhamma Padhana) budowanym od podstaw. Pozwoliło to zaplanować ośrodek idealny do medytacji, bez kompromisów koniecznych przy adaptacji obiektów już istniejących.

2 października – ruszają przygotowania

Na zebraniu 2 października polski trust Vipassany zdecydował o rozpoczęciu przygotowań do budowy ośrodka medytacyjnego w Dziadowicach. Decyzję podjęto po konsultacji z nauczycielem regionalnym oraz nauczycielami odpowiedzialnymi za Europę. W pierwszym etapie miał powstać nieduży prosty budynek, tzw. Dom Dhammy (Dhamma House) który umożliwiłby zorganizowanie jedno- i trzydniowych kursów dla starszych uczniów.

2011

Maj – pierwsza koncepcja budowy ośrodka

Po serii konferencji internetowych oraz dwudniowym zebraniu w Dziadowicach doprecyzowano projekt generalny. Zrezygnowano z budowania Domu Dhammy i ustalono następujące założenia:

• Docelowo będzie 10 budynków (w tym 6 budynków mieszkalnych dla uczniów – po 3 na każdą płeć).

• Zakwaterowanie do 150 osób jednocześnie: 125 do 130 uczniów, 2 do 4 nauczycieli – asystentów oraz 16 do 23 służących Dhammie. Kilka pokoi dla osób niepełnosprawnych.

• Pokoje początkowo kilkuosobowe z możliwością przerobienia ich później na “jedynki”, każdy wyposażony w umywalkę. Łazienki zbiorowe.

• Najpierw powstaną trzy budynki, które umożliwią organizację kursu dla około 42 uczniów przy udziale do 14 służących Dhammie i dwójki nauczycieli.

2012

5 maja – wstrzymanie prac

Na zebraniu 5 maja członkowie polskiego trustu Vipassany podjęli decyzję o odłożeniu przygotowań do budowyDhamma Pallavy. Powodem była zbyt mała liczba starszych uczniów, którzy mogliby wesprzeć projekt wymagający tak ogromnych nakładów finansowych. Aby zwiększyć liczbę kursów oraz rozpocząć budowę, oprócz większych środków finansowych potrzebna była też duża i silna grupa zaangażowanych starszych uczniów. To zawsze był istotny etap rozwoju Dhammy w każdym kraju. Nie dało się go przeskoczyć ani przejść na skróty.

2013

30 maja – pierwszy kurs jednodniowy w namiocie

Na Ziemi Dhammy w miejscu, gdzie w przyszłości powstanie sala medytacyjna, stanął duży wojskowy namiot, w którym odbył się jednodniowy kurs tylko dla starszych uczniów, poprowadzony przez nauczycieli, którzy od 2013 roku są odpowiedzialni za ośrodek Dhamma Pallava i za rozwój Vipassany w Polsce .

14-15 września – kolejny roboczy weekend (jeden z wielu)

Tym razem udało się zrealizować wszystkie plany. Przede wszystkim usunięto brzózki samosiejki, które wyrosły na terenie przyszłej budowy. Było to konieczne, gdyż później wykarczowanie ich byłoby znacznie trudniejsze ze względów prawnych i praktycznych.

2014

Marzec – decyzja o budowie w dwóch fazach

Po prawie dwuletniej przerwie, na zebraniu trustu w dniu 8 marca podjęto decyzję o wznowieniu prac nad powstaniem Dhamma Pallavy. Ze względu na ograniczone fundusze nie było możliwe zbudowanie od razu całego ośrodka. Prace zaplanowano więc w dwu lub więcej etapach. Celem pierwszego etapu było stworzenie w pełni funkcjonalnego małego ośrodka, składającego się z czterech budynków – biura, kuchni z jadalnią i dwóch budynków zakwaterowania. Tymczasowa sala medytacyjna byłaby w jednej z jadalni. Ta koncepcja pozwoliłaby organizować kursy przez cały rok dla 66 uczniów. W drugim etapie liczba przyjmowanych uczniów byłaby podwojona.

Czerwiec – powołanie komitetu wykonawczego ds. budowy

Komitet dostał od trustu mandat na podejmowanie decyzji operacyjnych związanych z budową. Trzy osoby, na bieżąco informowane o postępach prac, mogły podejmować decyzje szybciej i wydajniej niż dziewięcioosobowy trust. Zdecydowano zatrudnić biuro architektoniczne i zlecić skompletowanie dokumentacji oraz przygotowanie wniosku o warunki zabudowy.

Sierpień – dokupienie dwóch działek leśnych

Aby zapewnić przyjazne środowisko, dokupiono dwie sąsiednie działki – jedną od północy i jedną od południa. Powierzchnia terenu zwiększyła się z 6,8 ha do około 10 ha. Pozwoliło to między innymi na urządzenie dużych wygodnych terenów spacerowych dla uczniów i stworzyło możliwość ewentualnej rozbudowy ośrodka w dalszej perspektywie. Ochroniło również teren przed potencjalnie hałaśliwymi sąsiadami.

2015

Luty – otrzymanie decyzji o warunkach zabudowy

Urząd Gminy w Malanowie wydał decyzję o warunkach zabudowy na pierwsze cztery budynki. Rozpoczął się trudny i pracochłonny etap wymagający podjęcia wielu decyzji – od wyboru materiałów budowlanych przez wybór rozwiązań grzewczych aż po system oczyszczania ścieków i wiele innych aspektów.

Maj – decyzja o budowie ośrodka w jednej fazie

Plany zmieniły się po raz kolejny. Zarząd Fundacji (wspólnie z głównymi pożyczkodawcami) zdecydował, że wszystkie budynki zostaną zbudowane w jednej fazie, i że wszystkie pokoje będą jednoosobowe z prywatnymi łazienkami (zarówno dla uczniów, jak i obsługujących), aby zapewnić jak najlepsze warunki do medytacji i służenia. Ustalono też ostatecznie, że ośrodek, składający się z dziesięciu budynków, pomieści 110 uczniów, 24 obsługujących i 4 nauczycieli. Później okazało się, że skomplikowane przepisy prawne wymusiły jednak formalne podzielenie prac na dwie fazy.

Wrzesień – wybór architekta

Po przeprowadzeniu szczegółowego postępowania ofertowego z udziałem dziewięciu biur architektonicznych został wybrany główny architekt, który rozpoczął trwające trzy miesiące prace nad wielotomową dokumentacją projektu budowlanego konieczną do uzyskania pozwolenia na budowę.

Grudzień – złożenie wniosku o pozwolenie na budowę

2016

Maj – otrzymanie pozwolenia na budowę pierwszej fazy (cztery budynki)

Poważne opóźnienie w tej sprawie wynikło z nieoczekiwanego kłopotu związanego z odrolnieniem – warunkiem koniecznym do otrzymania pozwolenia. Dwa i pół hektara ziemi (z dziesięciu), na której staną budynki, trzeba było urzędowo odrolnić. Normalnie procedura ta jest bezpłatna dla tej kategorii gleby. Okazało się jednak, że chociaż obecnie sklasyfikowana jako nieurodzajna, 50 lat temu gleba została uznana za organiczną, bardzo rzadką w Polsce i dlatego podlegającą ochronie. Odrolnienie jej nadal było możliwe, tylko że bardzo kosztowne. Nieudane próby znalezienia rozwiązania, aby uniknąć horrendalnie wysokiej opłaty, zajęły kilka miesięcy i opóźniły otrzymanie pozwolenia na budowę. Koszt odrolnienia został rozłożony na dziesięć lat – raty są płatne raz w roku.

16 czerwca – zakup domków mobilnych dla starszych uczniów na terenie budowy

Zgodnie z tradycją, pochodzącą z okresu budowy Dhamma Giri, kilkoro starszych uczniów przebywało na terenie ośrodka i medytowało jak najczęściej przez cały okres budowy. Był to także warunek wykonawcy, że ktoś ze strony inwestora powinien przez cały czas znajdować się na terenie budowy. Zwykle było czworo ochotników do tej służby – dwie kobiety i dwóch mężczyzn. Zakupiono dla nich dwa wygodne mobilne domki kempingowe – jeden dla kobiet, drugi dla mężczyzn. W każdym był mały salonik z aneksem kuchennym, dwie sypialnie i łazienka. Później, kiedy uczniowie mogli się już przenieść do pierwszych wybudowanych kwater, domki zostały odsprzedane.

17 czerwca – początek budowy. Prace na terenie ośrodka rozpoczęły się od ogrodzenia całego terenu metalowym płotem ze względów bezpieczeństwa i położenia fundamentów pod pierwsze dwa budynki zakwaterowania. Trzy tygodnie później na plac budowy weszli murarze.

25 sierpnia – otrzymanie decyzji o warunkach zabudowy dla drugiej fazy (pozostałe sześć budynków).

13 września – złożenie wniosku o pozwolenie na budowę drugiej fazy.

Wrzesień – dwa budynki mieszkalne i biuro mają już dachy. Stawiane są mury kuchni i jadalni. Instalowanie okien w kwaterach mieszkalnych.

30 września – otrzymanie pozwolenia na budowę drugiej fazy.

Listopad – cztery budynki stoją pod dachami, stawiane są mury dwóch następnych. Trzy budynki mają zainstalowane okna i drzwi, a w dwóch funkcjonuje ogrzewanie.

2017

W okresie zimowym trwały prace wykończeniowe wewnątrz budynków nr 1 (biuro), nr 2 (kuchnia z jadalnią) oraz 3 i 4 (zakwaterowanie dla uczniów). Prace wykonywane na zewnątrz, związane ze stawianiem budynków nr 9 (sala medytacyjna) i 10 (mieszkanie dla nauczycieli) oraz dokończeniem budynków nr 5 i 6 (kwatery mieszkalne) zostały odłożone do wiosny ze względu na warunki pogodowe. 

26 marca zakończył się ostatni kurs Vipassany zorganizowany w Krutyniu. Wszystkie rzeczy zostały przewiezione do Dziadowic.

Kwiecień

• Osiem z dziesięciu budynków stoi pod dachami, choć znajdują się w różnych fazach realizacji. Trwa budowa ostatnich dwóch budynków mieszkalnych dla uczniów (nr 7 i 8).

• Wybór dostawcy prądu.

• Szycie zasłon do okien; przygotowanie dodatkowych poduszek medytacyjnych oraz pokrowców.

• Roboty stolarskie, wykonanie łóżek.

Maj

• Przecinka drzew na przyszłych terenach spacerowych; pierwsze prace ogrodnicze, sianie roślin, sadzenie krzewów.

• Otrzymanie pozwolenia na budowę kompleksu 66 cel medytacyjnych. Budynek z salą medytacyjną został zaprojektowany tak, aby była w nim przestrzeń na cele do indywidualnej medytacji. Jednak z powodu niedostatecznych środków finansowych kompleks z celami zostanie dokończony później, gdyż cele nie są konieczne w ośrodku kursów 10-dniowych.

Czerwiec – intensywne prace wykończeniowe i instalacyjne we wszystkich budynkach.

Lipiec – montaż łóżek w pokojach, malowanie łóżek i półek, przygotowanie ścieżek spacerowych.

Sierpień – sprzątanie, przygotowanie ośrodka do użytkowania, meblowanie kuchni, jadalni, biur, porządkowanie terenu. Wykańczanie łazienek, montowanie akcesoriów łazienkowych.

5-9 września – w tych dniach zaplanowano inauguracyjny kurs 3 dniowy, który musiał niestety zostać odwołany, ponieważ ośrodek nie był w pełni gotowy do użytkowania. Wciąż brakowało systemu nagłaśniającego oraz podłogi w sali medytacyjnej, wykończenia wymagały łazienki w pojedynczych pokojach. Było też wiele drobniejszych prac do wykonania.

10 września – Dzień Otwarty w Dhamma Pallava.

Został zorganizowany dla przyjaciół, rodzin i członków lokalnej społeczności aby mogli dowiedzieć się, jaki jest cel ośrodka. Zjawiło się około tysiąca gości. Szczegółowa relacja z tego dnia znajduje się w artykule napisanym dla newslettera międzynarodowego (INL: Vol. 45, 2018, No. 1) https://news.dhamma.org/pl/2018/07/otwarcie-osrodka-dhamma-pallava/

13-24 września – pierwszy kurs dziesięciodniowy w Dhamma Pallava.